കൊച്ചി:

മലയാള സിനിമയുടെ ഭാവുകത്വത്തെ അടിമുടി മാറ്റിയെഴുതിയ സമാനതകളില്ലാത്ത പ്രതിഭ ശ്രീനിവാസൻ ഓർമ്മയായി. സാധാരണക്കാരന്റെ വിഹ്വലതകളെയും രാഷ്ട്രീയത്തിലെ പൊള്ളത്തരങ്ങളെയും ആക്ഷേപഹാസ്യത്തിന്റെ മേമ്പൊടിയോടെ വെള്ളിത്തിരയിൽ എത്തിച്ച ആ വലിയ കലാകാരനാണ് വിടവാങ്ങിയത്. വാർപ്പ് മാതൃകയിലുള്ള നായക സങ്കൽപ്പങ്ങളെ പൊളിച്ചടുക്കി, തളത്തിൽ ദിനേശനായും ദാസനായും വിജയനായുമൊക്കെ അദ്ദേഹം മലയാളി മനസ്സിൻ്റെ മധ്യഭാഗത്ത് ഇടംപിടിച്ചു.

പ്രതിഭയുടെ വേരുകൾ 1956 ഏപ്രിൽ 4-ന് കണ്ണൂരിലെ പാട്യത്ത് ജനിച്ച ശ്രീനിവാസൻ, മദ്രാസ് ഫിലിം ചേംബർ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിലെ അഭിനയ പഠനത്തിന് ശേഷമാണ് സിനിമയിലെത്തുന്നത്. സൂപ്പർസ്റ്റാർ രജനീകാന്ത് സഹപാഠിയായിരുന്ന ആ കലാലയത്തിൽ നിന്ന് നേടിയ ഡിപ്ലോമയും ഗുരുവായ എ. പ്രഭാകരന്റെ ശിക്ഷണവുമാണ് ശ്രീനിവാസനിലെ നടനെ വാർത്തെടുത്തത്. 1976-ൽ ‘മണിമുഴക്കം’ എന്ന ചിത്രത്തിലൂടെ അരങ്ങേറിയ അദ്ദേഹം പിന്നീട് മലയാള സിനിമയുടെ അവിഭാജ്യ ഘടകമായി മാറി.

തിരക്കഥയിലെ രാജശില്പി അഭിനേതാവ് എന്നതിലുപരി മലയാളത്തിന് എക്കാലവും ഓർത്തിരിക്കാൻ കഴിയുന്ന തിരക്കഥകളുടെ സ്രഷ്ടാവായിരുന്നു അദ്ദേഹം. പ്രിയദർശന്റെ നിർബന്ധത്താൽ ‘ഓടരുതമ്മാവാ ആളറിയാം’ എന്ന ചിത്രത്തിലൂടെ തിരക്കഥാ രംഗത്തേക്ക് ചുവടുവെച്ച അദ്ദേഹം പിന്നീട് സിബി മലയിൽ, സത്യൻ അന്തിക്കാട് തുടങ്ങിയവരുമായി ചേർന്ന് സുവർണ്ണ കാലഘട്ടം തന്നെ സൃഷ്ടിച്ചു. ‘സന്ദേശം’ എന്ന ചിത്രത്തിലെ രാഷ്ട്രീയം പതിറ്റാണ്ടുകൾക്കിപ്പുറവും കേരളീയ പൊതുസമൂഹം ചർച്ച ചെയ്യുന്നു എന്നത് ആ തൂലികയുടെ കരുത്താണ്. ‘ചിന്താവിഷ്ടയായ ശ്യാമള’, ‘വടക്കുനോക്കിയതന്ത്രം’ എന്നീ ചിത്രങ്ങളിലൂടെ സംവിധായകനായും അദ്ദേഹം തന്റെ മികവ് തെളിയിച്ചു.

അനശ്വരമായ കഥാപാത്രങ്ങൾ, തമാശകൾ ഏകദേശം 225-ഓളം ചിത്രങ്ങളിൽ അഭിനയിച്ച ശ്രീനിവാസൻ അവതരിപ്പിച്ച പല ഡയലോഗുകളും ഇന്നും മലയാളികളുടെ സംസാരഭാഷയുടെ ഭാഗമാണ്. പോളണ്ടിനെക്കുറിച്ചും ദാസന്റെ ബുദ്ധിയെക്കുറിച്ചുമുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശൈലികൾ ഇന്നും സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ തരംഗമാണ്. അഞ്ച് തവണ സംസ്ഥാന പുരസ്‌കാരങ്ങൾ നേടിയ അദ്ദേഹം, സാധാരണക്കാരന്റെ ജീവിതത്തെ ഫാൻസിയുടെ അകമ്പടിയില്ലാതെ വെള്ളിത്തിരയിൽ പകർത്തി. 2018-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ‘ഞാൻ പ്രകാശൻ’ ആണ് അദ്ദേഹം അവസാനമായി തിരക്കഥ എഴുതിയ ചിത്രം.

മലയാള സിനിമയിൽ വലിയൊരു ശൂന്യത ബാക്കിവെച്ചാണ് ആക്ഷേപഹാസ്യത്തിന്റെ ഈ തമ്പുരാൻ തിരശ്ശീലയ്ക്ക് പിന്നിലേക്ക് മറയുന്നത്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ വിയോഗത്തിൽ സിനിമ-സാംസ്കാരിക ലോകം അനുശോചനം രേഖപ്പെടുത്തി.

വെള്ളിത്തിരയിലെ ബഷീറിയൻ കരുത്ത്: ആക്ഷേപഹാസ്യത്തിന്റെ തമ്പുരാൻ ഇനി ഓർമ്മകളിൽ

മലയാള സാഹിത്യത്തിന് വൈക്കം മുഹമ്മദ് ബഷീർ എങ്ങനെയോ, അതുപോലെയായിരുന്നു മലയാള സിനിമയ്ക്ക് ശ്രീനിവാസൻ. ലളിതമായ ആഖ്യാനത്തിലൂടെ ഗൗരവമേറിയ സാമൂഹ്യവിമർശനം നടത്തിയ ആ പ്രതിഭയുടെ വിയോഗം മലയാള ചലച്ചിത്ര ലോകത്തിന് നികത്താനാവാത്ത നഷ്ടമാണ്. മനുഷ്യസഹജമായ അപകർഷതാബോധവും കാപട്യങ്ങളും ഇത്രത്തോളം സത്യസന്ധമായും ഹാസ്യരൂപേണയും അവതരിപ്പിച്ച മറ്റൊരു ചലച്ചിത്രകാരൻ മലയാളത്തിലില്ല.

സംവിധായകന്റെ മികവ് അഭിനയത്തിലും തിരക്കഥാ രചനയിലും തിളങ്ങിനിൽക്കുമ്പോഴും, 1989-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ‘വടക്കുനോക്കിയന്ത്രം’ എന്ന ചിത്രത്തിലൂടെയാണ് അദ്ദേഹം സംവിധായകനായി അരങ്ങേറ്റം കുറിച്ചത്. മികച്ചൊരു സംവിധായകന്റെ വരവറിയിച്ച ഈ ചിത്രം പിന്നീട് മലയാളത്തിലെ ക്ലാസിക്കുകളിൽ ഒന്നായി മാറി. തുടർന്ന് 1998-ൽ അദ്ദേഹം സംവിധാനം ചെയ്ത ‘ചിന്താവിഷ്ടയായ ശ്യാമള’ മലയാളിയുടെ ജീവിതപരിസരങ്ങളിലെ പൊള്ളത്തരങ്ങളെ ആക്ഷേപഹാസ്യത്തിലൂടെ വരച്ചിട്ടു. ഒരു സ്ത്രീപക്ഷ സിനിമയെന്ന് കൂടി വിശേഷിപ്പിക്കാവുന്ന ഈ ചിത്രം ഇന്നും പ്രസക്തമായി തുടരുന്നു.

പുരസ്‌കാരങ്ങളുടെ തിളക്കം തന്റെ സർഗ്ഗാത്മക ജീവിതത്തിനിടയിൽ അഞ്ച് തവണയാണ് അദ്ദേഹം സംസ്ഥാന ചലച്ചിത്ര പുരസ്‌കാരങ്ങൾ സ്വന്തമാക്കിയത്. ‘വടക്കുനോക്കിയന്ത്രം’ (മികച്ച ചിത്രം), ‘സന്ദേശം’ (മികച്ച കഥ), ‘മഴയെത്തും മുമ്പേ’ (മികച്ച തിരക്കഥ), ‘ചിന്താവിഷ്ടയായ ശ്യാമള’ (മികച്ച ജനപ്രിയ ചിത്രം) എന്നിവ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രതിഭയുടെ തെളിവുകളായി പുരസ്‌കാരപ്പട്ടികയിൽ ഇടംപിടിച്ചു. കൂടാതെ 2006-ൽ ‘തകരച്ചെണ്ട’ എന്ന ചിത്രത്തിലെ പ്രകടനത്തിന് പ്രത്യേക ജൂറി പുരസ്‌കാരവും അദ്ദേഹത്തെ തേടിയെത്തി.

അനശ്വരമായ സംഭാവനകൾ നാടോടിക്കാറ്റ്, സന്ദേശം, വരവേൽപ്പ്, മിഥുനം, ഉദയനാണ് താരം, അറബിക്കഥ തുടങ്ങി മലയാളികളുടെ പ്രിയപ്പെട്ട ഒട്ടനവധി ചിത്രങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ തൂലികയിൽ നിന്ന് പിറന്നവയാണ്. സാധാരണക്കാരന്റെ വിഹ്വലതകളെ വെള്ളിത്തിരയിൽ അനശ്വരമാക്കിയ ശ്രീനിവാസൻ, തന്റെ കഥാപാത്രങ്ങളിലൂടെ എന്നും മലയാളികളുടെ ചിന്തകളിൽ ജീവിക്കും.